วันนี้ (29 พฤศจิกายน 2561) เห็นใน Facebook น้องๆบางโรงเรียนโพสต์บ่นกันว่าไปสอบ “ธรรมศึกษา” กัน ข้อสอบยากบ้างแหละ (หรือบางคนที่ธรรมะธรรมโมหน่อยก็อาจจะง่ายอ่ะเนอะ) หรือน้องสาวผมคนหนึ่งแชร์มีมว่าทำไมต้องสอบด้วย ก็ระบายกันไปในหน้าฟีดของผม ทำให้นึกขึ้นมาว่าวิชาพระพุทธศาสนานั้นยังสมควรมีอยู่ในหลักสูตรการเรียนการสอนในนโรงเรียนอยู่หรือไม่
พระพุทธศาสนา เป็นรายวิชาในกลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ถูกกำหนดไว้ในหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน เข้าใจว่าตามเจตนารมย์ของหลักสูตรต้องการให้นักเรียนมีคุณธรรม จริยธรรม ซึ่งก็น่าจะเป็นเรื่องที่ดี แล้วจะเอาออกจากหลักสูตรทำไม
ซึ่งตัวชี้วัด หรือเกณฑ์ที่จะตัดสินนักเรียนว่าจะผ่านวิชานี้หรือไม่ ก็ดูดีนะครับ มีการให้นักเรียนวิเคราะห์ถึงหลักธรรมต่างๆ การปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี
แต่ในทางปฏิบัติ จากประสบการณ์ตรงที่เรียนวิชานี้มา 6 ปี พบว่าเกือบทั้งหมดเป็นการท่องจำ จำพุทธประวัติ จำหลักธรรม จำพุทธสาวก จำศาสนพิธี แต่ไม่มีการสร้างความคิดเชิงวิพากษ์ (ซึ่งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนานั้นบอกไว้ว่า “ศรัทธา” นั้นจำเป็นต้องมี “ปัญญา” อยู่ด้วย) ไม่ค่อยสอนถึงการนำหลักธรรมไปใช้ในชีวิตจริง และปัญหาคลาสสิคสุดคือ “ข้อสอบปรนัย” นี่แหละ สารภาพมานะว่าไม่เคยมีใครไม่เคยเดาข้อสอบ(ฮา) ดังนั้น ก็ไม่รู้นะครับว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชานี้จะบ่งชี้คุณภาพทางจริยธรรมของตัวนักเรียนได้จริงไหม
แล้วก็บางโรงเรียนก้บบังคับให้นักเรียนสอบ “ธรรมศึกษา” เหมือนที่น้องๆไปสอบกันวันนี้ หลายคนไม่เข้าใจว่าธรรมศึกษาคืออะไร ก็คือการเรียนพระปริยัติธรรมของฆราวาสนั่นเอง มีสามชั้นคือ ตรี ดท เอก จะคล้ายๆ นักธรรมของทางบรรพชิต
ซึ่งดูเหมือนเป็นการผูกขาดการนับถือศาสนาของนักเรียนพอสมควร ในโลกที่คนไม่จำเป็นต้องมีศาสนาก็สามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข และเป็นคนดีในสังคมได้ด้วย เพราะความดี-ความชั่ว ไม่ควรถูกกำหนนดด้วยความเชื่อไงล่ะ ขนาดพระพุทธเจ้ายังบอกว่าอย่าเพิ่งเชื่อสิ่งที่พระพุทธองค์พูด ต้องลองศึกษาด้วยตัวเองเลย
ทีนี้มาถึงประเด็นที่พาดหัวมาบ้าง แล้วเราควรจะทำอย่างไรกับวิชานี้ล่ะ ผมว่ามาทางออก 2 ทางนะ
ปรับปรุงการเรียนการสอน
หากยังต้องการให้ศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ ต้องการให้นักเรียนศรัทธาในพระพุทธศาสนา เราน่าจะปรับปรุงการเรียน เน้นการปฏิบัติในชีวิตจริง ไม่ใช่เน้นแต่ท่องจำอย่างเดียว น่าจะทำให้นักเรียนเห็นว่าวิชานี้เป็นประโยชน์กับตัวเองมากขึ้น
หรือ
เอาวิชาปรัชญามาแทน
ทางออกที่ลงตัวอีกทางนึงคืือการให้นักเรียนเรียนวิชาปรัชญาซึ่งดูเป็นสากลแทน ก็น่าจะดีนะครับ จะได้พัฒนาตรรกะการคิด แนวคิดต่างๆ ให้เป็นสากลด้วย จะได้ไม่ใช้ตรรกะวิบัติกัน(ฮา)
สองแนวทางนี้ผมเสนอไว้ให้ลองคิดกันนะครับ แต่ถ้าถามความเห็นผมผผมว่าอันแรกดีกว่านะ คือส่วนตัวผมชอบธรรมะนะ แต่แค่ไม่ค่อยโอเคกับการเรียนในห้องเรียนสักเท่าไร แล้วเพื่อนๆล่ะ คิดว่าวิชา “พระพุทธศาสนา” สมควรมีในโรงเรียนต่อไปไหม มาแชรกันได้นะครับ
Credit ภาพประกอบ
- http://anchalee.in.th/2011/06/35
- http://www.gongtham.net/web/news.php
- http://www.xn--12c2c3a0acpd1b4b1l.com/?p=2899
- http://www.ppdesignshop.com/shop/mainnew.php?url=product_viewnew&cat_id=574&v1=574&v2=&v3=&v4=&product_id=7670
อย่่าลืมกด Like เพจ SOZAAB เอาไว้ จะได้ไม่พลาดบทความใหม่ๆ ได้ที่ https://www.facebook.com/SOZAABxyz นะครับ 🙂